تفاوت یادگیری مبتنی بر بازی با بازیوارسازی یا همان گیمیفیکیشن
روش‌های یادگیری بازی سازی شده، به طور کل، شامل دو روش اصلی‌اند که شما با استفاده از آن‌ها می‌توانید مسیر یادگیری خود را بازیسازی (gamify) کنید. یکی از این راه‌ها روش gamification یا بازیوارسازی است و دیگری، روش یادگیری مبتنی بر بازی یا Game-Based Learning است. این دو روش و اصطلاح را به راحتی با یکدیگر اشتباه می‌گیرند. در واقع هر دو در مقایسه با یکدیگر، کاملاً متفاوت‌اند. باید قبل از استفاده کردن این روش‌ها، تفاوت یادگیری مبتنی بر بازی با گیمیفیکیشن را به خوبی بدانید. در این مقاله می‌خواهیم درباره این روش صحبت کنیم.
فهرست مطالب
روش‌های یادگیری بازی‌وار سازی شده
روش‌های یادگیری بازیوارسازی شده توانسته‌اند در سال‌های گذشته به نتایج باورنکردنی دست پیدا کنند. مطالعه‌ها نشان داده‌اند دانش‌آموزانی که از روش‌های gamification، مانند روش archy learning، برای یادگیری مطالب درسی خود استفاده کردند، در مقایسه با کسانی که روش‌های سنتی یادگیری را به کار بردند، ۱۴% افزایش نمره را تجربه کردند.
اثربخشی بازی‌ها در یادگیری، بسیار حائز اهمیت است. بهتر است بگوییم که فقط خود مقصود بازی یکی از هدف‌های اصلی آن نیست. طبق گزارش تحقیق‌های انجام شده، پیش‌بینی می‌شود که حجم بازار استراتژی بازیوارسازی به خودی خود تا سال ۲۰۲۵، به بیش از ۳۰ میلیارد دلار برسد. یعنی رشد این روش به این زودی کند نخواهد شد.
روش بازیوارسازی چیست؟
همانطور که قبلاً نیز گفته شد، روش gamification به عنوان یکی از روش‌های یادگیری بازی سازی شده، شامل استفاده از عناصر اصول و طراحی بازی، در زمینه‌های غیر مربوط به بازی است. همچنین می‌توان آن را مجموعه‌ای از فعالیت‌ها و فرآیندهای بازی‌گونه برای حل مشکل‌ها با استفاده از عناصر بازی تعریف کرد. عناصر و مکانیک‌های بازی شامل موارد زیرند:
- سیستم‌های امتیازدهی (Points systems)
- نشان‌ها (Badges)
- Leaderboardها
- مرحله‌ها
- مأموریت‌ها (Quests)
- ستون‌های پیشرفت (Progress Bars)
بسیاری از فعالیت‌های مختلف در صنایع و زمینه‌های متنوع را می‌توان با روش gamification بازی‌گونه‌سازی کرد. بازیوارسازی می‌تواند در تناسب اندام، آموزش، فروش و بازاریابی و… به عنوان راهی جذاب و سرگرم کننده برای تعامل کاربران استفاده شود.
از لحاظ تئوری نیز، شما می‌توانید هر فعالیتی را بازی‌گونه‌سازی کنید. نه فقط فعالیت‌های مربوط به یادگیری، در واقع، هر چیزی. از برنامه‌های تناسب اندام گرفته تا صفحات پروفایل LinkedIn، می‌تواند برای افزایش مشارکت و تعامل کاربران بازیسازی شوند. نمونه‌های موفق زیادی وجود دارد که در آن‌ها از روش gamification استفاده شده است. در اینجا به چند مورد از آن‌ها اشاره می‌کنیم.
Gamification در ۲۰ سال گذشته، پیشرفت‌های زیادی کرده‌اند. محبوبیت آن نیز افزایش قابل توجه‌ای یافته است. تقریباً در هر زمینه‌ای در نرم افزارهای مختلف پیاده سازی شده است؛ از LMS (سیستم‌های مدیریت یادگیری) گرفته تا CRM برای تیم‌های فروش و بازاریابی.
Gamification در بسیاری از شرکت‌ها و کسب و کارهای مختلف نیز به بلوغ رسیده و به یک ویژگی متداول تبدیل شده است. به طوری که باعث شده کاربران نتوانند تشخیص دهند که در وسط یک استراتژی gamification قرار دارند. همچنین روش Gamification به علت این متداول بودن در حال حاضر آسان‌تر در برنامه‌های مختلف استفاده می‌شود.
شرکت‌ها و تیم‌ها نیز می‌توانند از برنامه‌هایی که در آن‌ها از gamification استفاده شده، هر مسابقه و استراتژی را که می‌خواهند انتخاب و در آن شرکت کنند. سپس بعد از اتمام مسابقه نتایج خود را نظارت کنند. این که مدیران بتوانند میزان تعامل و مشارکت تیم خود را نظارت کنند، از آن‌ها گزارشی ارائه دهند و اثربخشی تیم را اندازه گیری کنند، یکی از پاداش‌دهنده‌ترین موارد برای افراد تصمیم‌گیرنده است. همچنین برای مطلع شدن از نرخ بازگشت سرمایه (ROI)، این نوع داده‌ها بسیار پر‌اهمیت‌اند.
به طور خلاصه، استفاده از روش gamification به عنوان یکی از روش‌های یادگیری بازی سازی شده بسیار روش محبوب و موثری است و قطعاً باید برای تجارت شما در نظر گرفته شود.
چند نمونه از یادگیری بازیوارسازی شده
۱. استارباکس، my starbucks rewards
کمپانی استارباکس با تأکید بر وفاداری و مشارکت مشتریان شناخته می‌شود. این کمپانی my starbucks rewards را به وجود آورد. برنامه‌ای که با استفاده از روش gamification از عناصر بازی مانند نشان‌ها، جوایزی مانند نوشیدنی‌های رایگان و اهدا کردن پاداش به مشتریان پس از رسیدن به سطوح خاص، استفاده می‌کند. استفاده از این برنامه بسیار ساده است و مشتریان را تشویق به بازگشت دوباره به آن می‌کند.
۲. نایک، Nike Running App
نایک از روش gamification در برنامه‌های آموزشی و بازاریابی خود استفاده کرده‌است. میلیون‌ها کاربر را برای مشارکت بیشتر به سمت خود کشانده. کاربران این برنامه، بر اساس سطح فعالیتشان امتیازها و نشان‌هایی کسب می‌کنند. کاربران همچنین در این برنامه می‌توانند با یکدیگر رقابت و بر اساس آن نیز پاداشی دریافت کنند. آن‌ها می‌توانند دستاورد‌ها و مجموع امتیازها خود را در انجمن‌های مربوط به برنامه به اشتراک بگذارند.
یادگیری مبتنی بر بازی چیست؟
اگرچه این دو روش از روش‌های یادگیری بازیسازی شده را می‌توان به راحتی با یک دیگر اشتباه گرفت. اما روش یادگیری مبتنی بر بازی کاملاً با gamification متفاوت است. تعریف GBL همانطور که در بالاتر نیز به آن اشاره شد، عبارت است از استفاده یک بازی واقعی در فرآیند یادگیری. این روش به جای یکپارچه سازی عناصر درون سیستم یا فرآیندهای درون آن، به تعلیم مهارت‌های خاص و یا موضوع‌ها آموزشی کمک می‌کند.
بسیاری از برند‌ها و موسسه‌ها این روش را بسیار هوشمندانه در کسب و کار خود به کار برده‌اند و باعث به وجود آمدن نتایج خارق العاده ای نیز شده‌اند. یکی از این موسسات ارتش ایالات متحده است.
وب سایت اصلی ارتش ایالات متحده و همچنین سایت‌های مرتبط با آن، از عناصر و تکنیک‌های بازیسازی استفاده می‌کنند. مثلا بازی‌های ویدیویی محبوب Call of Duty و Medal of Honor که از محبوب‌ترین بازی‌های سراسر جهان‌اند. در واقع استراتژی بازاریابی یا آموزش و یادگیری مبتنی بر بازی این موسسه‌اند. در واقع به زبانی دیگر، ارتش ایالات متحده استراتژی استخدام افراد خود را بر اساس روش‌های یادگیری بازیسازی شده بنا کرده است.
وب سایت ارتش از عناصر بازی مانند پاداش دادن به بازیکنان با اهدای نشان افتخار به آن‌ها، برای تکمیل سطوح آموزشی خاص، استفاده می‌کند. این روش دقیقا شبیه نحوه انجام پذیرش در ارتش واقعی آمریکا است.
روش یادگیری مبتنی بر بازی، یکی از موثرترین روش‌ها برای آموزش دادن مفاهیم، استراتژی‌ها و مهارت‌های جدید به دانش‌آموزان و کارکنان یا حتی خودتان است. تعامل کاربرانی بسیار بالا می‌رود که از این بازی‌ها استفاده می‌کنند. به این دلیل که به طور کلی بازی‌ها نیاز به تمرکز و تعامل دارند. سطح دوپامینی که در این فرآیند در بدن آزاد می‌شود، به بازیکنان این امکان را می‌دهد که در طول مسیر احساس موفقیت و هیجان به همراه خود داشته باشند.
انواع یادگیری مبتنی بر بازی
برای درک بهتر یادگیری مبتنی بر بازی، بایستی علاوه بر بررسی اشکال مختلف آن، موارد زیر را نیز در نظر گرفت .مکان انجام بازی و فضایی که در آن دانش آموزان بازی می‌کنند. به سه نوع مختلف GBL وجود دارد.
- بازی‌های تخته‌ای Board games: مانند مونوپولی. از این بازی‌ها می‌توان برای درس‌های مختلف مانند ریاضی یا تاریخ استفاده کرد.
- بازی‌ها Real life: محیط این نوع بازی‌ها حرکت و فعالیت دانش آموزان حیاتی است. آن‌ها باید برای بازی کردن از بدن و ذهن خود استفاده کنند.
- بازی‌های دیجیتالDigital game: این بازی‌ها در فضای آنلاین انجام می‌شود و می‌توان آن‌ها را با بازی‌های تخته‌ای مقایسه کرد. دانش آموزان را می‌توان در ساخت بازی مشارکت داد، به ویژه اگر معلم نتواند بدون کمک دانش آموزان خود، ابزارهای آنلاین را مدیریت کند.
شباهت یادگیری مبتنی بر بازی و با گیمفیکیشن چیست؟
اهداف هر دوی این روش‌های یادگیری بازیسازی شده، به طور کلی یکسان‌اند. هر دوی آن‌ها سعی می‌کنند انگیزه، میزان مشارکت و یادگیری افراد را افزایش دهند. همچنین این روش‌ها داده‌های مفیدی را در اختیار شما می‌گذارند. که ارائه این داده‌ها که میزان پیشرفت دانش‌آموزان و کارکنان شما را نشان دهد، به شما این امکان را می‌دهد پیشرفت آن‌ها را مدیریت کنید. سپس بتوانید محتوا را بر اساس چیزی که برای تیم شما مناسب است تنظیم کنید.
تفاوت یادگیری مبتنی بر بازی با گیمیفیکیشن
ابتدا بگذارید قبل از اینکه در هر کدام یک از این روش‌ها عمیق شویم. بازیوارسازی با عنوان به‌کارگیری «عناصر بازی» در فعالیت‌های غیر بازی تعریف می‌شود. ولی یادگیری مبتنی بر باز یا Game-Based Learning با به‌کارگیری یک بازی واقعی به عنوان بخشی از سفر یادگیری به شمار می‌رود.
از یک دید بالاتر، شما می‌توانید به gamification به عنوان ایجاد یک بازی کامل نگاه کنید. یعنی دیگر لازم نیست از بازی‌های آموزشی کوتاه در یک محتوا استفاده کنید. کاربر در این روش به حل مسئله فکر می‌کند. برای دستیابی به اهداف مشخص انگیزه دارد. افراد وقتی بیشتر درگیر یادگیری می‌شوند که تحت تأثیر روش gamification و تکنیک‌های مربوط به آن قرار می‌گیرند.
بازیوارسازی و یادگیری مبتنی بر بازی، به عنوان روش‌های یادگیری بازی سازی شده، در نگاه اول می‌توانند مفاهیم مشابه‌ای به نظر برسند. اما وقتی با دقت در آن‌ها عمیق می‌شویم، کاملاً متفاوت‌اند. افزودن استراتژی‌های مربوط به روش gamification مانند نشان‌ها، leaderboardsها و ستون‌های پیشرفت در سیستم‌ها و فرآیندها، باعث می‌شود تا کل یک سازمان گسترده احساس یک بازی بزرگ را داشته باشد. این باعث می‌شود که شرکت کردن در آن فرآیند در کل سرگرم کننده تر باشد. یادگیری مبتنی بر بازی، استفاده از یک بازی منحصر به فرد و مستقل برای یادگیری و یا پیشبرد یک فرآیند آموزشی است. پس تفاوت تفاوت یادگیری مبتنی بر بازی با گیمیفیکیشن بسیار است.
